Groningen Seaports’ plan van aanpak voor IIoT-innovatie

Groningen Seaports wil verder innoveren met IIoT – voor een slimmere haven, risicogestuurd onderhoud, betere beveiliging en efficiënt energie- en grondstoffenmanagement. Wat zijn interessante use cases? Welke use cases leveren snel waarde op, ook voor klanten? En wat is daarvoor nodig? Samen met Gemba wordt aan een plan van aanpak gewerkt. Tegen de zomer moet het klaar zijn.

Digitale innovatie met het Industrial Internet of Things

De haven van Delfzijl en de Eemshaven vormen samen het werkterrein van Groningen Seaports. De activiteiten beperken zich niet alleen tot de scheepvaart. “Daarnaast richten we ons bijvoorbeeld op bedrijven in de offshore windenergie, chemie, energie en circulaire economie. Maar er zijn ook grote datacenters in de Eemshaven gevestigd”, vertelt Henk Zwetsloot. Hij is Manager Digital Innovation van Groningen Seaports, dat de exploitatie en het beheer van de twee havens doet.

Sterker inzetten op IIoT

Groningen Seaports wil sterker inzetten op IIoT. Dat heeft alles te maken met vier ontwikkelingen, stelt Zwetsloot. “Ten eerste worden schepen steeds slimmer door IIoT, we gaan zelfs toe naar volledig automatisch gestuurde schepen zonder bemanning. Havens moeten dus ook slimmer worden, bijvoorbeeld nauwkeuriger weten waar schepen zijn, wat hun diepgang is en hoe het zit met de diepte van het vaarwater. Daarbij moeten we meer op sensorsystemen vertrouwen.” De tweede ontwikkeling is risicogestuurd onderhoud van assets als kades, wegen en leidingen. “Dat betekent dat je meer moet weten over aspecten zoals drukte of belasting. Dat kan met IIoT-sensoren. Ze maken het ook mogelijk schade te voorkomen of te achterhalen.” De derde ontwikkeling is een betere beveiliging van de havens. Zwetsloot: “Denk aan intelligente bewegingssensoren die ’s nachts verdachte bewegingen op de kades signaleren.”

Nieuwe businessmodellen

Als laatste ontwikkeling speelt energie- en grondstoffenmanagement een rol. “Bedrijven zullen onderling steeds meer grondstoffen en energie uitwisselen via kabels en leidingen. Daar moet je de veiligheid van bewaken, bijvoorbeeld de druk in de gaten houden. Maar je kunt ook denken aan warmtesensoren die meten hoeveel energie er door leidingen gaat. Dat zou tot een heel nieuw businessmodel voor energiemanagement kunnen leiden, waarbij je vraag en aanbod makkelijk bij elkaar brengt. Een soort Über voor energie bijvoorbeeld”, aldus Zwetsloot.

Keteninzicht door IIoT

Als dienstverlenend bedrijf is het voor Groningen Seaports belangrijk dat klanten zoals scheepsagenten, vissers, chemiebedrijven en de offshore windindustrie baat hebben bij IIoT-initiatieven. Een mooi voorbeeld is beter keteninzicht door IIoT. Zwetsloot: “Onze klanten zijn bijvoorbeeld gebaat bij preciezere informatie over schepen, zoals de aankomsttijden. Als je die informatie verbetert met sensoren, kun je de hele keten in de haven optimaliseren. Havenmeesters, de douane, roeiers, mensen aan de wal, vrachtwagenchauffeurs, … niemand hoeft meer te wachten.”

IIoT Discovery Sessies

Gemba organiseerde een aantal IIoT Discovery Sessies om Groningen Seaports te helpen tot een gedegen plan van aanpak te komen en waardevolle IIoT-use cases rond de vier genoemde thema’s te identificeren. Zwetsloot: “Innovatie draait om ideeën en inspiratie opdoen. Maar tijdens de sessies hebben we het niet alleen gehad over nieuwe use cases. We hebben ook gekeken naar wat we nu al met IIoT in de havens doen. We hebben momenteel vijftien IIoT-toepassingen in gebruik. Die gaan over dingen als signaleren of een hek open of dicht is, eb en vloed meten of de positie van schepen bepalen. Niet iedereen in ons bedrijf was zich ervan bewust dat we dit al deden.”

Basis IIoT op orde

Uit Gemba’s IIoT Discovery Sessies kwam onder meer het belang van een gestructureerde benadering naar voren. Dus niet kiezen voor een hap-snap-aanpak, maar eerst zorgen dat je je basis op orde hebt en van daaruit verder bouwen. Zwetsloot legt uit: “Over die aanpak moet je goed nadenken. Daar zijn we nu mee bezig. Hoe richt je bijvoorbeeld je organisatie in voor IIoT, hoe past het bij de bestaande functies? En hoe ziet je architectuur eruit? Dat gaat van het gebruik van de sensoren en hoe je die koppelt aan je bedrijfsprocessen tot meer technische zaken. Waar hang je bijvoorbeeld de sensoren op? Hoe verbind je ze, via welke protocollen? Hoe richt je een dataplatform in voor de informatiekant? En wat voor platform is dat dan?”

Overzicht op haven met IIoT-dashboard

Zo lijkt het logisch dat er één IIoT-platform komt, maar dat moet nog blijken uit de studie die Gemba nu met Groningen Seaports doet. “Het kan zijn dat we tot de conclusie komen dat het bijvoorbeeld beter is om aparte IIoT-platforms voor scheepvaart en energie te maken, want dat zijn heel verschillende domeinen. Voor assets over kades en wegen hebben we al een platform waar sensorinfo in kan, misschien willen we dat wel zo laten”, aldus Zwetsloot. Sowieso wil Groningen Seaports de data van alle bestaande IIoT-toepassingen integreren. “Het liefst bundelen we die op één plek, waarbij we met één dashboard overzicht bieden op alles wat er in de haven gebeurt. Van de beveiliging tot de positie van de schepen en de aankomst- en vertrektijden.”

Adoptie IIoT cruciaal

Groningen Seaports is samen met Gemba bezig om het plan van aanpak uit te werken, compleet met architectuur, een aantal use cases die snel waarde opleveren en de benodigde investeringen. Zwetsloot: “We willen het plan tegen de zomer klaar hebben, zodat het mee kan in de begrotingscyclus.” Daarnaast is Gemba een medewerker van Groningen Seaports aan het coachen om coördinator voor IIoT te worden. Essentieel voor het succes van het plan is bovendien een goede communicatie, zo benadrukt Zwetsloot. “Bij alle innovaties die ik doe, is de crux nooit technologie maar altijd adoptie door de organisatie. Je moet mensen meenemen in je plannen en overtuigen met mooie voorbeelden, daar ligt de uitdaging.”